Stèt dla Cîṡa
Artéccol in dialàtt bulgnaiṡ
Längua ufizièla | Latén |
Capitèla | Råmma |
Fåurma ed Guêren | Monarchî |
Chèp ed stèt | Pèpa |
L é tachè dal | 756 |
L é finé dal | 1870 (tôlt dal Ràggn d Itâglia) |
Prémm pèpa | Pèpa Stêven II (752) |
Ûtum pèpa | Pèpa Pio IX (1846-1870) |
Al Stèt dla Cîṡa (in itagliàn Stato della Chiesa) l é stè un stèt itagliàn prémma dl'Unitè.
Stòria[modifica | mudéfica la surzéia]
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Papal_States_Map_1870.png/220px-Papal_States_Map_1870.png)
Al Stèt dla Cîṡa l êra nèd dal 756, quand al rà franzaiṡ Pepén al dé una ciupatta dl Itâglia (Al cminzéppi såul al Lâzi) al Pèpa. Col tänp i teritòri i se ṡlarghénn tant ch'a la fén la Cîṡa l'era rivè a tgnîr såtta una bòta dl Itâglia centrèl.
Dal 1506 i suldè dal pèpa Giólli II i gnénn atåuren Bulåggna; da alåura fén al 1860, Bulåggna l é stè quèsi sänper såtta al Stèt dla Cîṡa.
Dal 1598 i tulénn såtta anc Frèra che prémma l'era stè una zitè inpurtanta dal Duchèd Estense.
Dal 1631, al pèpa Urbàn VIII al żonté anc al Duchè d Urbén ch'al controlèva bèle dal 1625.
Al 14 ed setànber dal 1791 i dgénn dèr só a la zitè d Avignon in Fränza parché al Napoleån la vlé indrî. Dal 1798 i franzîṡ i ocupénn la zitè ed Råmma e al pèpa, Pio VI, al fó fât parsunîr e purtè in Fränza, indóvv ch'al muré l'àn dåpp.
Dal 1809 anc la zitè ed Råmma la fó żuntè a l Impêr franzaiṡ.
Dal 1815 int'al Cunsélli ed Vianna al Stèt dla Cîṡa al fó arméss insamm.
![](http://chped.net/https/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Norditalien_und_Mittelitalien_1806.jpg/220px-Norditalien_und_Mittelitalien_1806.jpg)
Al 20 ed setànber dal 1870, Råmma la fó tôlta dai suldè dal rà Vittorio Emanuele II e al Stèt dla Cîṡa al dsmitté ed èsri.
Guèrda anc[modifica | mudéfica la surzéia]
I lîber ch'i dscårren (in itagliàn)[modifica | mudéfica la surzéia]
- Ludovico Carolus Farini, Storia dello Stato Romano dall'anno 1815 al 1850