Vai al contenuto

Molière

Da Wikipedia.

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Al Molière in na pitùra 'd Nicolas Mignard dal (1658).

Jean-Baptiste Poquelin, ciamê c'n al nòm artìstic ed Molière (Parì, 15 ed śnèr dal 1622 – lè, al 17 ed fervèr dal 1673), 'l è stê 'n comediógref dimòndi famōś, diretōr dal só cumédi e atōr francéś.

Só pèd'r al vindìva di tapēt e dal mubìli a la ginta rìca 'd Parì e 'l era anca dvintê tapesēr valèt ed cambra dal rè. Cun l'agiatèsa ch'i gh'ìv'n in cà, al śóven Giàṅ-Batìsta 'l andèva a scóla dai geśuît in dal Colēǵ ed Clermón, ùn di più sevēr e prestigiōś edla capitêl, e 'l tulìva anc la licèinsa in dirìt a Orleàn. Al Molière al decidìva però ch'l avrèv fât 'l artìsta. A 21 an, insèm ai fradē Béjart e a 'n quèlc èt'r amìg, al fundèva la cumpagnìa 'd teàter dl’«Illustre Théâtre», che però la falìva présti. Da 'l 1645 a 'l 1658, al Molière al stèva in gìr per tùta la Fransa cun soquànt só amìg a cuntinuèr a fèr di spetàcol.

Più têrd, al rè Luì XIV a 'l Molière a 'l gh'dèva 'l incàreg ed fèr divertìr la córt ed Versailles, in di paràǵ ed Parì. A 'l inìsi dl an 1662 al Molière al spóśa l'Armande Béjart, la surèla piò cìca 'd tùt i fradē Béjart, a stèr a na quèlc arsórsa uficièla.
El cumédi dal Molière i descurìven dal deblèsi edl òm, c'ma dla geluśìa, dla gretèsa, dla falsitê, dla pavùra 'd murìr. In dal mèter chi caràter chè in soquànti situasiòun ridìculi, al Molière al gh'la cavèva 'd fèr pasèr al tèimp e anca 'd educhèr, al só pùblic. Dimòndi volti al Molière 'l interpretèva la pêrt prinsipèla dal só cumédi.

Pròpi subìt dôp ch'l ìva resitê al Malê imaginàri al vgnìva tolt da na tòs dimòndi gròsa ch'la gh' sćiupèva na vèina in di pulmòun e la 'l masèva.

Ōvri

Vóś lighèdi

Èter progêt

Colegamèint estèren