Vai al contenuto

Levadóra

Da Wikipedia.

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn


Na levadóra mèinter ch'la jùta na mama a deśbruièr-es da ster in sìm'a na scrâna, in na stampa dal 1513
La levadōra ch'la fà cgnùser al putèin nōṿ a la surlèina cìca, in 'n oli dal Karl Lemoch ed metê Otsèint

La levadóra (in itagliàn levatrice, ch'la léva, ch'la tóś sù 'l putèin), l'è cla figùra 'd dòna 'spèrta in dal fer nàs'r i ragasō, che in soquànt tèimp ed na volta, la vgnìva ciamèda in del cà da cal dòni per jutèr-i a parturìr (a gh'era però anca dal noni ch'i n'la vliven mìa perchè l'era na furastéra e alóra i tulìven piò vluntéra soquànti cumèri ed cà).

La storia dal mistēr

Sól ind un tèimp mìa dimòndi luntàṅ, in di prìm dal Setsèint cun 'l Iluminìś'm, a s imparèva che 'l man pulìdi i éren méi per fer nas'r i ragasō, e 'l prìmi scōli per levadóri i furmèven cla figùra chè, anca in dl' Itâglia.
Vgnènd fóra dal scóli, el levadóri i vgnaràn sèimper piò visti méj da chi a duvìva aver fiō, piotòst che ciamèr el cumèri 'd cà, ch' i armagnìven cun meno sìnsia ed lalōr e in dal chêś, i psìven vgnìr bòuni sól per jutèr in di abòrt, ch'l' era sèimper na pràtica ch'a n'se psìva mìa.
Na volta mandèda a ciamèr, o anch andèda a tōr, la levadóra la rivèva cun la só borsa cun dèinter soquànt śavàj dal mistér; chilē pò la vlìva i linsō pulî, la vlìva bùjer i só fer, e alòra la s mitìva cun la mama a jutèr-la a cucèr fóra al putèin. Apèina nê, a 'l putèin a gh' éra da fèr-egh sù 'l umbrìghel, tajénd vìa al curdòun incòri lighê a la mama. A 'l putèin a biśgnìva anca tór-egh vìa la michéla dal naśèin, ch'al gh'la cavìs ed respirèr, pò cun dū scupasèti in dal culèin, a se vlìva fer-el piànśer perchè al s rabìs e 'l s tulìs sù.

Vóś lighèdi

Colegamèint estèren