Vai al contenuto

Câr

Da Wikipedia.
(Reindirizzamento da Car)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Un carèt tirê da 'n cavàl.


Al câr, dìt anc carèt o carèta (in itagliàn carro o carretto o carretta, da 'l latèin carrus), 'l è na manéra 'd traspurtèr di quêl o anca dal persòuni sù dō o quàter ródi, sìa che a tirèr i sìen dal bésti o anc di cristiàṅ o anca 'n mutōr. Al lègn druê per custruìr-i al dēv èser dimòndi ciùnt, c'ma quèl dla quérsa, vìst che 'l câr al gh'à da tgnìr a bóta a la néva, a la pióva e ai squâs 'd sòt a 'l pēś edla mercansìa.

Soquànti sorti ed câr

  • Al câr da l'ùa: per purtèr l'ùa a la cantèina dal vèin
  • Al câr da mort: al câr mortuàri
  • Al carèt di ślê: quêl ch'al vend i ślê in gir p'r el sitê

Manéri ed dìr

  • (CARPŚ) Mèt'r al câr davànti ai , (IT) (lett.) Mettere il carro davanti ai buoi, (fig.) Sottovalutare le difficoltà, Agire alla rovescia[1].
  • (EGL) Tirèr la carèta, (IT) (lett.) Tirare la carretta, (fig.) Mantenere la famiglia.
  • (MUD) Éser un car ratt,[2] (IT) (lett.) Essere un carro rotto, (fig.) Essere malandato in salute.


(CARPŚ)

«
...lò, Restito, l'era gnu a cà cun un car nov, e tutt i eren curs in mes a l'êra a guardèrel! E cuma l'era pin ed «maledisiòun» per tgnir luntan i catìv teimp e la timpesta seca! Sota al timòun, ch'al bisòun dala cresta tutt verd cun la boca averta e i ragassòo ch'il vriven tuchèr e al gh'feva paura e al gh'feva curag! Dedrè, dsover dal mulinèl, al gh'ìva ch'al testòun cun d'intorna tutt chi gràp d'ua colorè... Alòra a s vivìva anch ed sodisfasiòun e al padròun vec l'era arivè e l'iva ditt: «Restito, che bel car!» E la ginta, quand al pasèva per andèr a la Segra cun i bò, tutt quacè ed cuèrti operèdi cun i fioc, is fermeven in mes a la streda e i ggiven: „Che tachèda, Restito!”»
(dal Carlo Contini, al còunt "Al car" in "Al car - Racconti carpigiani", Chèrp, 1983, pâǵ 79)

Vōś lighèdi

Na foto artìstica dal Jack Delano dal 1941 c'n un câr ch'al porta in sitê in dal sabet dopràṅś dla ginta tùta in tîr, in dla Geòrgia.

Èter progêt

Colegamèint estèren

Noti e referèinsi

  1. (CARPŚ) e (IT) Dizionario del dialetto carpigiano, dal G. Malagoli e dl'A. M. Ori, Mòdna 2011.
  2. (MUD) e (IT) "A m'arcòrd - Dizionario enciclopedico del dialetto modenese", dal Sander Bellèi, Frèra 1999.